Παρθένος Θεοτόκος: λαμπρό φως

Η Κοίμησις της Θεοτόκου· Μέρος της εικόνας: Η Κοίμησις της Θεοτόκου

και οι Άγιοι Δομήνικος και Φραγκίσκος,

τέλη 15^ου αιώνα, 50Χ73 εκ. Μουσείο Πούσκιν.

Η εικονογραφία και τεχνοτροπία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στο κεντρικό φύλλο, 
ακολουθεί πιστά τα υποδείγματα της Παλαιολόγειας Τέχνης,

 κατά το πρώτο τρίτο του 14^ου αιώνα.

Βλ. Το Κάλλος της Μορφής: Μεταβυζαντινές Εικόνες ΙΕ΄- ΙΗ΄ αιώνων,

μτφρ. ‘Ολγα Αλεξανδροπούλου, εκδ. Δόμος. Αθήνα 1995, αρ. εικόνας 5, σσ. 191-192.

«Και να που πρόσφερε η Παρθένος για χάρη όλου του κόσμου αυτή την υπέροχη δικαιοσύνη κι έγινε σ’ εμάς η κάθαρση κι ο ιλασμός κι εξάγνισε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. Κι όπως η φλόγα ή η φωτοχυσία μεταδίδεται σ’ όποιο σώμα συναντήση, έτσι και η Παρθένος μετέδωκε σ’ όλους το λαμπρό φως της. Υπάρχει μια αναλογία στην Παρθένο και τον ήλιο: το φυσικό φως παρουσιάζεται σαν η ωραιότης των ορατών πραγμάτων, χωρίς να ανήκη στη φύση όλων, γιατί το έδωσε ο Θεός μόνο στο δίσκο του ήλιου, παρόμοια ακριβώς και η ωραιότης των ανθρώπων και όλο το μεγαλείο της φύσεως και όλη η χάρη, όπως ανθούσε πριν να χάση ο άνθρωπος το Θεό και την οποία θα είχε, αν είχε τηρήσει το νόμο του Θεού και την δικαιοσύνη που είχε και κείνη που έπρεπε να έχη, αλλά δεν είχε, όλα αυτά βρέθηκαν συγκεντρωμένα μόνο στην Παρθένο και εδικαίωσαν όλους τους ανθρώπους, πράγμα που ο Παύλος είπε για το Σωτήρα. Υπήρξε έτσι η Παρθένος θησαυρός ή περιουσία ή πηγή ή δεν ξέρω πως αλλοιώς να το πω της αγιότητος όλων των ανθρώπων».

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΒΑΣΙΛΑ. (1995). «Εις την Πανένδοξον Κοίμησιν της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών και Παναχράντου Θεοτόκου», στο: Η Θεομήτωρ: Τρεις Θεομητορικές Ομιλίες. Κείμενο – Μετάφραση – Εισαγωγή – Σχόλια Παναγιώτης Νέλλας (+). Αθήνα: Αποστολική Διακονία, σσ. 185, 187.