Θεοτόκος· «μοναδικό κατόρθωμα προσευχής αγίας»

Το Γενέσιον της Θεοτόκου. Τοιχογραφία 14^ου αιώνα από την Studenitsa της Σερβίας.

[Βλ. Κ. ΚΑΛΟΚΥΡΗΣ. (1972). Η Θεοτόκος εις την Εικονογραφίαν της Ανατολής και της Δύσεως. Θεσσαλονίκη: Πατριαρχικόν Ίδρυμα Πατερικών Μελετών, πίνακας 110].

«… - είναι φανερό ότι η Παρθένος δεν είναι η αιτία μόνο σε όσους ήρθαν μετά από αυτήν, αλλά έχοντας ανοίξει το θησαυρό των χαρίτων για όλους, αυτή είναι εκείνη στην οποία αναφέρονται και στην οποία οδηγούν και τα προηγούμενα. Γιατί κι ό,τι καλό υπήρχε πριν, από εκεί προερχόταν: είτε όπως προέρχεται από το σώμα η σκιά, παίρνοντας από αυτό τη μορφή και το σχήμα – επειδή τα γεγονότα της Παλαιάς με αυτόν τον τρόπο σχετίζονται προς τα γεγονότα της Καινής Διαθήκης – είτε γιατί η Παρθένος ήταν το κοινό κόσμημα όλων και πριν ακόμη έρθη στη ζωή, γιατί ο Θεός με τις τιμές που έκανε στο γένος από μακριά την μητέρα του κοσμούσε […] Έτσι και η Παρθένος είναι και το μοναδικό κατόρθωμα προσευχής αγίας –που δεν είχε τίποτε το ανεπιθύμητο –και η μόνη που υπήρξε δώρο του Θεού άξιο και για να το δώση ο Θεός και για να το λάβουν αυτοί που το ζήτησαν. Γιατί ό,τι είχε η Παρθένος ταίριαζε και στο χέρι που έδινε και στο χέρι που λάβαινε».

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΒΑΣΙΛΑ. (⁴1995). «Εις την Υπερένδοξον της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου Γέννησιν», στο: Η Θεομήτωρ, Κείμενο – Μετάφραση – Εισαγωγή – Σχόλια Παναγιώτης Νέλλας (+). Αθήνα: Αποστολική Διακονία, σσ.  55, 57.