1η Ιανουαρίου 2022: Μεγάλου Βασιλείου

Ο Μέγας Βασίλειος λειτουργών και επάνω η Παναγία δεομένη. Λειτουργικό Ειλητάριο αρ. 707, πρώιμος 13ος αιώνας. Πάτμος, Μονή Αγίου Ιωάννου Θεολόγου.

Η μικρογραφία στην αρχή του ειληταρίου παριστάνει τον Άγιο Βασίλειο στο Ιερό μιας Εκκλησίας να λειτουργεί πίσω από την Αγία Τράπεζα, μαζί με δύο διακόνους. Κάτω από τον κεντρικό τρούλο του ναού παριστάνεται η Παναγία δεομένη. Το οικοδόμημα, αν και υποδηλώνει Εκκλησία, είναι ένα παιχνίδι φαντασίας, με δυνατά αντιθετικά χρώματα και καθαρά διακοσμητικό χαρακτήρα. […] Παράλληλα, όμως, το φανταστικό αυτό αρχιτεκτόνημα έχει και μια ανατολίτικη πνοή. Οι επίπεδες αρχιτεκτονικές επιφάνειες, ο τρόπος δομής τους και η χρωματική τους σύνθεση θυμίζουν ισλαμικά χειρόγραφα. Το τετράγωνο διακοσμητικό «χαλί» κάτω από το οικοδόμημα επαναλαμβάνει έναν τύπο σχεδίου του 12ου αιώνα. Το πρωτόγραμμμα Ο, που σημειώνει την αρχή της προσευχής της Πρόθεσης, περιέχει στηθαίο τον Χριστό Εμμανουήλ.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΑΛΑΒΑΡΗΣ. (1995). Ελληνική Τέχνη. Ζωγραφική Βυζαντινών Χειρογράφων. Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών, σ. 170 αρ. 186 & σ. 253.

 

ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΚΑΙΣΑΡΕΙΑΣ του ΜΕΓΑΛΟΥ. (1972). Επιστολή 2. Προς τον Φίλον Γρηγόριον, στο: Άπαντα τα Έργα 1 Επιστολαί, Εισαγωγή – Κείμενον – Μετάφρασις – Σχόλια Παναγιώτου Κ. Χρήστου. Θεσσαλονίκη: Πατερικαί Εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς, σ. 64.