Πέμπτη 14 Αυγούστου 2025

Περίσκεπτη η Θεοτόκος


Πατριαρχικός Ναός Αγίου Γεωργίου, φωτ. 73. Η Παναγία η Παμμακάριστος, λεπτομέρεια της εμβληματικής ψηφιδωτής εικόνας του Πατριαρχικού Ναού, έργο του 11ου-12ου αιώνα. Είναι τοποθετημένη σε μεγάλο προσκυνητάρι στο παρεκκλήσι της Παμμακαρίστου στην Α-ΝΑ πλευρά του Αγίου Γεωργίου (στη δεξιά πλευρά του τέμπλου). Σπάνιο έργο και πολύτιμο κειμήλιο της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. ΠΗΓΗ: ΑΠΑΝ

Περίσκεπτη η Θεοτόκος
Στη σκοτεινή, Βυζαντινή εικόνα,
αυτή η μεσιτεύουσα γλυκεία ελπίς,
Έμεινε σοβαρή και μ’ αυστηρή θωριά·

Στο βλέμμα του επισκέπτη που Την κοίταζε
μελαγχολία γεμάτος για την απιστία του,
γνωρίζοντας συνάμα την μύχιαν έπαρση,
ίσως και τον κρυμμένο φόβο,
μέσα στην άδειαν εκκλησία,
αφού τελείωσε ο σύντομος Εσπερινός.

ΖΩΗ ΚΑΡΕΛΛΗ. (2000). «Μετά τον Εσπερινό», στο: Τα Ποιήματα, τ. Β΄. Αθήνα: Οι Εκδόσεις των Φίλων, σ. 156.

Ο φιλακόλουθος Νίκος Γ. Πεντζίκης



Τετάρτη 13 Αυγούστου 2025

Η τρέλα να είσαι χριστιανός

«Στην εποχή μας δεν χρειάζεται πια να πολεμάς τη δικτατορία της λογικής και τα είδωλα της επιστημοσύνης και του γνωστικού οικοδομήματος, όπως έκαναν ήδη ο Κίρκεγκωρ και ο Λεβ Σεστώφ. Από καιρό ήδη έχει επέλθει, σαν συνέπεια διαφόρων καταστάσεων, ο “θάνατος της λογικής”. Στη φιλοσοφία οφείλει η λογική το “θάνατό” της. Στη δημοτικότητα του Ντιτσεϊσμού, του Υπαρξισμού, του Φροϋδισμού και του Μαρξισμού – διδασκαλίες, δηλαδή, που δίνουν στη λογική έναν τριτεύοντα ρόλο».


ΤΑΤΙΑΝΑ ΓΚΟΡΙΤΣΕΒΑ. (1988). Η τρέλα να είσαι χριστιανός, μτφρ. Πρωτοτοπρ. Γεώργιος Μεταλληνός & Αγγελική Μεταλληνού, Αθήνα: Ακρίτας, σ. 71.

Δευτέρα 11 Αυγούστου 2025

Για την απαξίωση, τον χλευασμό και την απόρριψη των Δασκάλων...

«Μέσα στα διαρκώς εφευρισκόμενα και κατασκευαζόμενα μοντέρνα και σύγχρονα συστήματα Εκπαιδεύσεως, από τα οποία απουσιάζουν οι πραγματικοί και συγκεκριμένα ανθρώπινοι και προσωπικοί στόχοι και σκοποί της Παιδείας, οι δάσκαλοι είναι οι πιο ασήμαντοι παράγοντες, εκείνοι των ποίων τόσο άνετα αμφισβητείται η προσφορά και διακωμωδείται η διακονία. Κι αν απευθύνουμε την αποψινή δέησή μας προς τη Μητέρα του Ενός Δασκάλου, το τολμούμε, γιατί υπάρχουν δάσκαλοι, που ζουν την ώρα τη διδασκαλίας ως ένα ανυπόφορο μαρτύριο, ως ένα βιασμό που δεν αντέχει η ψυχή τους. Πόσοι από τους δασκάλους σκέπτονται το πώς θα τολμήσουν να μπουν στην αίθουσα διδασκαλίας και πόσοι δεν περιμένουν το τέλος της διδακτικής ώρας, ή της ημέρας, ως πραγματική απολύτρωση, ως διάσωσή τους από τον εξευτελισμό, καρπό μιας αγωγής των μαθητών μας έξω από το Σχολείο. Θα ήθελα, μέσα σ’ αυτό τον Ιερό Ναό, να υπερασπιστώ τους δασκάλους, όχι μόνο γιατί η προσφορά τους είναι μια ιερατική προσφορά, αλλά και γιατί, δικαίως ή αδίκως, πληγώνονται περισσότερο από όλους τους άλλους, με το χλευασμό και την απόρριψή τους, όχι γενικώς από την ευημερούσα κοινωνία, αλλά κυρίως από τους ίδιους τους μαθητές.
»Στους καιρούς μας ακούγονται πολλοί λόγοι υποκρισίας και στρουθοκαμηλισμού. Και θα ήθελα να διερωτηθώ και να ερωτήσω κι εσάς: Μόνο οι δάσκαλοι “ασελγούν χυδαία πάνω στην αγωνία και την ευαισθησία (!) χιλιάδων εφήβων, για κάποια χιλιάρικα…”, ή μήπως και οι μαθητές ασελγούν βαρβαρικώς πάνω στην πληγωμένη καρδιά και τον πόνο του δασκάλου, κι όχι μόνο σε μια συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά σ’ όλη τη διάρκεια του διδακτικού έτους; Δεν αγνοούμε την ευθύνη των δασκάλων για την απερίγραπτη παρακμή ή αχρήστευση της υποθέσεως της Παιδείας. Αλλά πόσοι πριν τους δασκάλους ευθύνονται για την κακή ποιότητα της Εκπαιδεύσεως, για την καταστροφή των στόχων της Παιδείας; Με άλλα λόγια, πόσοι ασελγούν ή δεν ασχημονούν πάνω στα παιδιά και τους νέους, πριν από τους δασκάλους; Οι γονείς, οι ποιμένες, οι πολιτικοί, οι καλούμενοι πνευματικοί άνθρωποι, πόση εντιμότητα και σεβασμό επιδεικνύουν, ποιο ήθος και ποια ελπίδα έχουν να επιδείξουν και να εμπνεύσουν τα παιδιά και τους νέους; Ποιος μπορεί να μετρήσει τα πάθη και τα λάθη μας, που όχι απλώς πληγώνουν τα παιδιά και τους νέους μας, αλλά προξενούν τη δυσοσμία της ζωής, την αποσύνθεση ολόκληρου του πολιτισμού; Αν η επανάσταση δεν εκφυλιζόταν σε επαναστατικότητα, δεν θα είχαμε πιο καταστροφικές αντιδράσεις των παιδιών και των νέων, για τον άκοσμο και ανόητο κόσμο των μεγάλων;».


+Πρωτοπρεσβύτερος ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΡΔΑΜΑΚΗΣ. (1995). «Για τους Δασκάλους», στο: Στην Παναγία του Δεκαπενταύγουστου. Αθήνα: Ακρίτας, σσ. 62-63.

Κυριακή 10 Αυγούστου 2025

Η Γυναίκα του Δεκαπενταύγουστου


Η Κοίμηση της Θεοτόκου· λεπτομέρεια του επιστηλίου. Από τον ναό της Αγίας Άννας στη Βέροια. [ΠΗΓΗ: Θ. ΠΑΠΑΖΩΤΟΣ. (1997). Βυζαντινές Εικόνες της Βέροιας. Αθήνα: Ακρίτας, σ.188, εικ. 87].

Στο βιβλίο-του με τίτλο: Στην Παναγία του Δεκαπενταύγουστου, ο μακαριστός παπα-Μιχάλης Καρδαμάκης, μιά από τις ομιλίες σε ιερές Παρακλήσεις την αφιερώνει στη γυναίκα. Όσοι κι όσες εγνώρισαν το παπα-Μιχάλη κι έχουν διαβάσει τα βιβλία-του, συχνά διαπιστώνουν ότι υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους ιερείς, με κύριο χαρακτηριστικό της ποιμαντικής-του διακονίας την άσκηση στην ελευθερία και την ομορφιά. Γι’ αυτήν την ελευθερία και την ομορφιά της γυναίκας, άμεσα συνδεδεμένη με το πρόσωπο της Παναγίας, αξίζει να προσέξει ιδαίτερα κανείς εκείνα τα σημεία της ομιλίας, όπου ο κοφτερός λόγος του παπα-Μιχάλη είναι άκρως επίκαιρος σήμερα, τόσο σε εκκλησιαστικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Παραθέτω ολόκληρη την ομιλία του παπα-Μιχάλη.  Αθανάσιος Ι. Καλαμάτας.


π. ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΡΔΑΜΑΚΗΣ. (1995). Στην Παναγία του Δεκαπενταύγουστου. Αθήνα: Ακρίτας, σσ. 48-53.

Σάββατο 9 Αυγούστου 2025

Πέμπτη 7 Αυγούστου 2025

Βυζαντινή αναμόρφωσις υπέρ Πλάτωνος και Πλουτάρχου


ΑΝΤΩΝΗΣ ΖΕΡΒΑΣ. (1997). «Iωάννη Μαυρόποδος θερμή παράκλησις υπέρ Πλάτωνος και Πλουτάρχου», στο: Βυζαντινές αναμορφώσεις. Εκηβόλος 18:1953.